میلگرد ساده صنعتی یکی از پرکاربردترین محصولات فولادی در صنایع مختلف است که به دلیل ساختار ساده و سطح صاف خود، در پروژه‌هایی غیر از بتن‌ریزی به کار می‌رود. برخلاف میلگرد آجدار که برای افزایش چسبندگی به بتن طراحی شده، میلگرد ساده بیشتر برای کارهای صنعتی، ساخت قطعات، ماشین‌کاری، قالب‌سازی و حتی اتصال و جوشکاری استفاده می‌شود. این میلگردها معمولاً از فولاد نرمه (ST37) یا فولاد پرکربن ساخته می‌شوند و در سایزها و آلیاژهای متنوع در بازار موجودند.
بیشتر بدانیم : قیمت آهن
تفاوت میلگرد ساده صنعتی با میلگرد ساختمانی
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های میلگرد ساده صنعتی با میلگرد ساختمانی، سطح آن‌ها است. میلگردهای ساختمانی معمولاً به‌صورت آجدار تولید می‌شوند تا در داخل بتن گیرایی بهتری داشته باشند و مانع لغزش درون سازه شوند. اما میلگردهای ساده فاقد آج هستند و سطحی صاف و یکنواخت دارند.
دومین تفاوت مهم در کاربری آن‌ها است. میلگردهای ساده صنعتی در مصارف عمومی مانند تراشکاری، ساخت پیچ و مهره، شافت، یراق‌آلات صنعتی، نگهدارنده‌ها، حفاظ‌ها، ساخت قطعات فلزی و اتصال بین قطعات استفاده می‌شوند، نه در بتن. این میلگردها معمولاً کاربرد سازه‌ای ندارند، مگر در پروژه‌هایی سبک یا به‌صورت تقویتی.
ویژگی‌های فنی میلگرد ساده صنعتی
میلگرد ساده صنعتی معمولاً در قطرهای ۶ تا ۵۰ میلی‌متر تولید می‌شود. طول استاندارد آن نیز ۱۲ متر است، هرچند برخی کارخانه‌ها بنا به سفارش مشتری، امکان ارائه در طول‌های سفارشی را هم دارند.
این میلگردها اغلب از فولاد ST37 یا فولاد نیمه‌سخت با قابلیت جوش‌پذیری بالا تولید می‌شوند. برخی گریدهای خاص مانند CK45 یا ST52 نیز برای کارهای خاص صنعتی در بازار عرضه می‌شوند که مقاومت کششی و سختی بیشتری دارند.
از آنجا که میلگرد ساده معمولاً برای ماشین‌کاری، برش و جوشکاری استفاده می‌شود، باید از نظر ترکیب شیمیایی یکنواخت، بدون ناخالصی و با سطحی صاف باشد تا در عملیات صنعتی دچار مشکل نشود.
کاربردهای میلگرد ساده صنعتی
میلگرد ساده به دلیل قابلیت برش، سوراخ‌کاری، خم‌کاری و جوش‌پذیری بالا، در صنایع گوناگونی کاربرد دارد. برخی از مهم‌ترین کاربردهای آن عبارت‌اند از:
ساخت قطعات ماشین‌آلات، قالب‌سازی فلزی، صنایع خودروسازی و کشتی‌سازی، ساخت یراق‌آلات صنعتی و ابزارآلات، تولید پیچ، مهره، میله‌های اتصال، سیستم‌های حفاظتی و نگهدارنده، شافت‌ها و محورهای چرخشی، پایه و فریم در سازه‌های سبک فلزی
میلگرد ساده پولیش‌خورده یا ترانس چیست؟
نوع خاصی از میلگرد ساده صنعتی وجود دارد که به نام میلگرد ترانس یا پولیش‌خورده شناخته می‌شود. این میلگردها پس از تولید، وارد فرآیند کشش سرد یا پولیش می‌شوند تا سطح آن‌ها کاملاً براق، دقیق و بدون تلرانس شود. میلگردهای ترانس معمولاً در صنایعی مانند ساخت قطعات دقیق، شافت‌های ماشین، تجهیزات پزشکی و قالب‌سازی به‌کار می‌روند و نسبت به میلگردهای معمولی قیمت بالاتری دارند.
قیمت میلگرد ساده صنعتی
قیمت میلگرد ساده صنعتی مانند سایر مقاطع فولادی، به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله:
سایز میلگرد (قطر)، نوع فولاد (ST37، ST52، CK45 و…)، برند یا کارخانه تولیدکننده، نرخ روز آهن و شمش فولادی، نرخ ارز و هزینه حمل‌ونقل
در فروردین ۱۴۰۴، قیمت میلگرد ساده صنعتی بسته به سایز و آلیاژ آن، بین ۴۵ تا ۶۵ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم در بازار در حال نوسان است. میلگردهای ترانس، آلیاژی و ماشین‌کاری‌شده طبیعتاً قیمت بالاتری نسبت به میلگرد معمولی دارند.
برندهای معتبر میلگرد ساده صنعتی در بازار
برخی از برندهای معتبر و شناخته‌شده در تولید میلگرد ساده صنعتی در ایران عبارت‌اند از:
فولاد آلیاژی ایران، فولاد کویر کاشان، فولاد ظفر بناب، فولاد ناب تبریز،فولاد البرز غرب، فولاد سپهر ایرانیان
خرید از برندهای معتبر علاوه بر تضمین کیفیت، موجب کاهش مشکلات هنگام ماشین‌کاری و جوشکاری میلگرد می‌شود.
فرآیند تولید میلگرد ساده صنعتی
فرآیند تولید میلگرد ساده صنعتی از مرحله ذوب آغاز می‌شود. در این مرحله، قراضه آهن یا آهن اسفنجی در کوره‌های قوس الکتریکی یا القایی ذوب می‌شود تا به فولاد مذاب تبدیل شود. این فولاد مذاب پس از رسیدن به ترکیب شیمیایی مورد نظر، وارد قالب‌های ریخته‌گری پیوسته (Continuous Casting) می‌شود تا به شمش یا بیلت با مقطع مشخص تبدیل گردد. این شمش‌ها معمولاً دارای مقطع مربعی با ابعاد ۱۰۰×۱۰۰ یا ۱۳۰×۱۳۰ میلی‌متر هستند.
مرحله نورد گرم؛ شکل‌دهی به میلگرد
پس از آماده‌سازی شمش‌ها، فرآیند نورد گرم آغاز می‌شود. شمش‌ها در کوره‌های پیش‌گرم تا دمای حدود ۱۱۰۰ تا ۱۲۵۰ درجه سانتی‌گراد حرارت داده می‌شوند. در این دما، فولاد انعطاف‌پذیر شده و آماده عبور از غلتک‌ها برای تغییر شکل است. شمش داغ وارد خط نورد شده و طی چند مرحله عبور از غلتک‌های کاهنده، قطر آن به‌تدریج کاهش یافته و به شکل میله‌ای با قطر مشخص در می‌آید.
در این مرحله، برای تولید میلگرد ساده، نیازی به آج‌زنی روی سطح نیست. به همین دلیل سطح محصول کاملاً صاف و بدون الگوی خاصی باقی می‌ماند. کنترل دقیق سرعت، فشار و دمای نورد در این بخش، نقش مهمی در کیفیت سطح نهایی میلگرد دارد.
خنک‌کاری و برش میلگرد
پس از نورد، میلگردهای داغ روی رولرهای خط خنک‌کننده قرار می‌گیرند تا دمای آن‌ها به‌آرامی کاهش یابد. این عملیات، علاوه بر آماده‌سازی میلگرد برای بسته‌بندی، در خواص مکانیکی نهایی محصول نیز تأثیرگذار است. سپس میلگردها به وسیله دستگاه برش در طول‌های استاندارد—معمولاً ۱۲ متر—بریده می‌شوند.
در برخی خطوط تولید پیشرفته، دستگاه‌های اتوماتیک اندازه‌گیری دقیق، کنترل کیفیت هندسی و حتی تست مستقیم مقاومت کششی نیز وجود دارد تا اطمینان حاصل شود که میلگرد تولیدی با استاندارد مورد نظر هم‌خوانی دارد.
پولیش و کشش سرد (در صورت نیاز)
در برخی مصارف صنعتی که میلگرد باید دارای سطحی بسیار صاف، براق و با تلرانس دقیق باشد، پس از تولید میلگرد نوردی، عملیات تکمیلی روی آن انجام می‌شود. یکی از این مراحل، کشش سرد یا پولیش میلگرد است. در این فرآیند، میلگرد در دمای محیط از قالب‌های سخت عبور داده می‌شود تا سطح آن صاف‌تر، قطر آن دقیق‌تر، و خواص مکانیکی آن بهبود پیدا کند.
میلگردهایی که این مرحله را طی می‌کنند، با عنوان میلگرد ترانس یا ماشین‌کاری‌شده شناخته می‌شوند و در صنایع حساس‌تر مانند قالب‌سازی، ساخت شافت، ابزار دقیق و قطعات مکانیکی به‌کار می‌روند.
بسته‌بندی و ارسال
در پایان فرآیند تولید، میلگردهای برش‌خورده و آماده‌شده در دسته‌های مشخص یا بندیل‌هایی با وزن مشخص بسته‌بندی می‌شوند. برای اطمینان از کیفیت، روی هر بندیل مشخصات محصول از جمله سایز، گرید فولاد، شماره ذوب، وزن و نام کارخانه حک یا لیبل می‌شود. این محصولات سپس وارد انبار کارخانه یا بارگیری برای ارسال به پروژه‌های صنعتی می‌شوند.
جمع‌بندی
تولید میلگرد ساده صنعتی یک فرآیند دقیق و چندمرحله‌ای است که از ذوب شمش فولادی آغاز شده و با نورد گرم، خنک‌کاری، برش، و در موارد خاص پولیش و کشش سرد ادامه پیدا می‌کند. نتیجه این فرآیند، میلگردی با سطح صاف، ساختار یکنواخت و خواص مکانیکی قابل‌اطمینان است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسته به نیاز مصرف‌کننده، این میلگردها می‌توانند در حالت نوردی معمولی یا ماشین‌کاری‌شده (ترانس) عرضه شوند و به دلیل قابلیت جوشکاری، خم‌کاری و ماشین‌کاری آسان، در ردیف پرکاربردترین مقاطع صنعتی قرار دارند.